Claudio Abbado
Claudio Abbado | |||
---|---|---|---|
Irudi gehiago | |||
2013ko abuztuaren 30a - 2014ko urtarrilaren 20a | |||
Bizitza | |||
Jaiotza | Milan, 1933ko ekainaren 26a | ||
Herrialdea | Italiako Erresuma (1933ko ekainaren 26a - 1946ko ekainaren 18a) Italia (1946ko ekainaren 18a - | ||
Lehen hizkuntza | italiera | ||
Heriotza | Bolonia, 2014ko urtarrilaren 20a (80 urte) | ||
Heriotza modua | berezko heriotza: eritasuna | ||
Familia | |||
Aita | Michelangelo Abbado | ||
Ezkontidea(k) | Giovanna Cavazzoni (en) (1956 - 1968) | ||
Seme-alabak | ikusi
| ||
Anai-arrebak | ikusi
| ||
Hezkuntza | |||
Heziketa | Milan Conservatory (en) Accademia Musicale Chigiana (en) University of Music and Performing Arts Vienna (en) | ||
Hizkuntzak | italiera | ||
Irakaslea(k) | Michelangelo Abbado Bruno Bettinelli Antonino Votto Carlo Zecchi Alceo Galliera Friedrich Gulda Hans Swarowski | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | orkestra zuzendaria, politikaria, piano-jotzailea, musika-zuzendaria eta musikagilea | ||
Lantokia(k) | Berlin eta Erroma | ||
Enplegatzailea(k) | Accademia Nazionale di Santa Cecilia (en) | ||
Jasotako sariak | ikusi
| ||
Kidetza | Berlingo Orkestra Filarmonikoa | ||
Genero artistikoa | musika klasikoa opera | ||
Musika instrumentua | pianoa | ||
Diskoetxea | Deutsche Grammophon (en) | ||
Claudio Abbado (Milan, Italia, 1933ko ekainaren 26a - Bolonia, Italia, 2014ko urtarrilaren 20a) musika-zuzendaria izan zen.
Biografia
Zortzi urte zituela jabetu zen musikarekiko zuen zaletasunaz, eta bere jaioterriko Giuseppe Verdi Akademian pianoko, konposizioko eta orkestra-zuzendaritzako ikasketak egin zituen. 1955ean Vienara joan zen Hans Swarowski zuzendariarekin ikastera. 1958. urtean Tanglewooden (Estatu Batuetan) Koussevitzky saria jaso zuen, eta Italiara itzulita Milango Kontserbatorioko ganbera-musikako irakasle izendatu zuten.
1960an aritu zen lehen aldiz zuzendari gisa bere hiriko Teatro alla Scala-n, eta hiru urte geroago hasi zen bere izena nazioartean entzuten, Mitropoulos Lehiaketan orkestra-zuzendaritzako lehen saria jaso eta Herbert von Karajanek Salzburgoko Jaialdian Gustav Mahlerren "Bigarren Sinfonia" zuzentzeko gonbita egin zionean. Huraxe izan zen Vienako Orkestra Sinfonikoarekin izan zuen lehen harremana; orkestra haren zuzendari gonbidatu izan zen 1971tik aurrera, eta zuzendari titularra 1986-1989 urte-bitartean.
1971. urte horretan bertan Vienako Mozartgemeinek Mozart domina eman zion, munduko antzoki eta kontzertu-areto onenetatik hasi zitzaizkion deitzen, betiere bere hiriari eskainiko bazizkion ere bere denbora eta ahalegin gehienak. 1968an Milango Scalako Operako musika-zuzendari izendatu zuten eta, horrez gainera, 1977-1979 bitartean, bertako zuzendari artistikoa izan zen. 1982an Scalako Orkestra Filarmonikoa sortu zuen; urte horietan lan handia egin zuen musikaren kultura gizarte osora zabaltzeko. 1989an, Herbert von Karajan hil zenean, Berlingo Orkestra Filarmonikoaren zuzendari izendatu zuten; 2002 arte aritu zen postu horretan.
2002an urdaileko minbizia diagnostikatu zioten, baina ebakuntza larri baten ondoren, sendatu egin zen. 2003an, Luzernako Jaialdiko Orkestra sortu zuen, eta bere kontzertuak oso txalotuak izan dira, batez ere Mahlerren sinfoniei eskainitakoak. Bere bizitzako azken urteetan zenbait gazte-orkestra ere sortu zituen. Luzaroan gaixo izan eta gero, 2014ko urtarrilaren 20aan hil zen.[1]
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ (Italieraz) «Addio al grande maestro Claudio Abbado», Corriere della Sera, 2014-01-20.
Kanpo estekak
- (Ingelesez) Claudio Abbado Allmusic webgunean
- i
- e
- a
- Ralph Erskine (1983/4)
- Fumihiko Maki / Giancarlo De Carlo (1988)
- Frank Gehry / Jørn Utzon / Denys Lasdun (1992)
- Frei Otto / Aldo van Eyck (1996/7)
- Álvaro Siza Vieira (2001)
- Jean Nouvel (2005)
- David Chipperfield / Peter Eisenman (2010)
- Eduardo Souto de Moura (2013)
- Phyllis Lambert (2016)
- Vladimir Horowitz / Olivier Messiaen / Josef Tal (1982)
- Isaac Stern / Krzysztof Penderecki (1987)
- Yehudi Menuhin / Luciano Berio (1991)
- Zubin Mehta / György Ligeti (1995/6)
- Pierre Boulez / Riccardo Muti (2000)
- Mstislav Rostropovitx / Daniel Barenboim (2004)
- Giya Kancheli / Claudio Abbado (2008)
- Plácido Domingo / Simon Rattle (2012)
- Jessye Norman / Murray Perahia (2015)
- Marc Chagall / Antoni Tàpies (1981)
- Jasper Johns (1986)
- Anselm Kiefer (1990)
- Gerhard Richter (1994/5)
- Louise Bourgeois (2002/3)
- Michelangelo Pistoletto (2006/7)
- Rosemarie Trockel (2011)
- Eduardo Chillida (1984/5)
- Claes Oldenburg (1989)
- Bruce Nauman (1993)
- James Turrell (1998)
- Louise Bourgeois (2002/3)
- Michelangelo Pistoletto (2006/7)
- Olafur Eliasson (2014)
- Datuak: Q151608
- Multimedia: Claudio Abbado / Q151608