Anna Elisabeth Christina van Tuyll van Serooskerken

Anna Elisabeth Christina van Tuyll van Serooskerken pastel door Jean-Étienne Liotard 1772 Slot Zuylen.

Anna Elisabeth Christina "Annebetje" van Tuyll van Serooskerken (ged. Zuilen, 9 september 1745 - Den Haag, 16 januari 1819; begraven in Amerongen) was kasteelvrouwe van Kasteel Amerongen in de Nederlandse provincie Utrecht.

Biografie

Anna Elisabeth Christina van Tuyll van Serooskerken was een dochter van Jan Maximiliaan van Tuyll van Serooskerken en Ursulina Christina Reinera van Reede van Amerongen (1709-1747), die weer een dochter was van Henriette van Nassau-Zuylestein. Annebetje trouwde op 29 december 1765 in Den Haag met haar neef Frederik Christiaan Reinhard van Reede (1743-1808), zoon van Frederik Willem van Reede (1717-1747) en Louisa Isabella Hermelina van Wassenaer (1719-1756). Frederik Christiaan Reinhard van Reede was de vijfde Graaf van Athlone (County Roscommon), vijfde baron van Aghrim (in county Galway), vrijheer van Amerongen, heer van Ginkel, Elst, Lievendaal, en Middachten, Zuilenburg, Roemburg en Nienburg.[1] Ze kregen negen kinderen, vijf jongens en vier meisjes[2], waaronder de 'heldhaftige' Christina Reinira van Reede 1776-1847.[3] In de winter woonden ze in Den Haag en de rest van het jaar op Kasteel Amerongen.

Van Tuyll van Serooskerken was de nicht en hartsvriendin van Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken (1740-1805), beter bekend onder haar pseudoniem Belle van Zuylen. Het Utrechts Archief bezit 9 brieven die Belle van Zuylen aan haar nicht Annebetje en echtgenoot schreef.[4][5] Net als Belle van Zuylen hield Van Tuyll van Serooskerken van literatuur en muziek. Zij schafte kostbare boeken aan voor de bibliotheek van Kasteel Amerongen. Ook was zij muzikaal. Het Bätz kabinetorgel en de klavecimbel van Jacob Kirckman van Kasteel Amerongen zijn aan haar te danken.

Een portret van Anna Elisabeth Christina van Tuyll van Serooskerken in pastel door Jean-Étienne Liotard, bevindt zich op Kasteel Amerongen.[6] Een vrijwel gelijke, niet gesigneerde, pastel bevindt zich op Slot Zuylen.[7] Een pastel uit 1761 van haar door Jean-Baptiste Perroneau is aanwezig op Kasteel Middachten.[8] Verder bestaat er nog een olieverf schilderij van haar door Jean Humbert uit ca. 1767.[9]

Publicatie

  • Voor de huishouding : ten nutte van alle standen, en van al de geenen, die voor de orde zijn, om eene gemakkelijke en naauwkeurige rekening van de kosten hunner huishouding te houden, door berekeningstabellen te zamen gesteld en op de ondervinding gestaafd, [Den Haag, Pieter] van Daalen Wetters, 1804 (anoniem), herdruk met auteursvermelding: Athlone van Tuyll van Serooskerken. Den Haag, G. Bakhuysen, 1815.[10]
    • Recensie: Aleid van de Bunt, Een "huishoudboek" uit het begin van de 19e eeuw, in Maandblad van Oud-Utrecht, jg. 37 (1964), nr. 9, p. 106-110.[11]
Bronnen, noten en/of referenties
  • A.W.J. Mulder, Kasteel Amerongen en zijn bewoners, Maastricht, Leiter-Nypels, 1949 / herdruk Stichting Vriendenkring Kasteel Amerongen, 2015. ISBN 9789081951326
  • Bewoners van Kasteel Amerongen - kasteelamerongen.nl
  • Informatie in NEWW Women Writers database
  • Frits G. L.O. van Kretschmar, Who painted the portraits of Belle de Zuylen and her family-circle? In: Lettre de Zuylen, Bulletin de l’association Belle de Zuylen - Isabelle de Charrière, 1977, 2, p. 12-17
  • Recensie symposium De Muziekschat van Kasteel Amerongen 2001 door Jolande van der Klis
  1. ↑ Informatie Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek 1914. Gearchiveerd op 29 juli 2021.
  2. ↑ Pierre en Simone Dubois. Zonder Vaandel. Belle van Zuylen. Een biografie (1993) Genealogie van de familie van Tuyll van Serooskerken. p. 770
  3. ↑ Christina Reinira van Reede, in Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland door Astrid de Beer. Gearchiveerd op 16 november 2020.
  4. ↑ Brief van Belle van Zuylen bij geboorte van hun zoon Carel Willem Lodewijk in 1772 textualscholarship.nl. Gearchiveerd op 26 mei 2019.
  5. ↑ Negen brieven in het Utrechts Archief van Belle van Zuylen aan Annebetje en haar man 1770-1781. Gearchiveerd op 27 februari 2021.
  6. ↑ Liotard portret, in database RKD. Gearchiveerd op 5 augustus 2016.
  7. ↑ Op Stand aan de Wand. Vijf eeuwen familieportretten in Slot Zuylen, 1996, p. 95-96. In haar brief aan Belle van Zuylen van 8 januari 1772 schrijft ze dat ze twee schilderijen besteld heeft, waarvan een voor Belle van Zuylen. Isabelle de Charrière, Oeuvres Complètes, dl. 2, p. 261. Het haar werd verhoogd met een kussen van paardenhaar. Het verschil tussen de twee pastels is de toevoeging van een blauwe strik op de omslagdoek bij de laatstgenoemde.
  8. ↑ Perroneau portret 1761 in database RKD
  9. ↑ Olieverf schilderij ca. 1767 van haar door Jean Humbert, waarvan het pendant met haar echtgenoot door Jean Humbert hangt op kasteel Middachten
  10. ↑ Formulierboek, met voorbeelden van de huishoudboekhouding en taxaties en onkosten van onder meer maaltijden, koetspaarden en schoonmaakartikelen, oorspronkelijk uitgegeven in 1804, verbeterd en aangevuld in 1815
  11. ↑ Tekst recensie Oud-Utrecht door Aleid van de Bunt 1964. Gearchiveerd op 6 mei 2021.
Bibliografische informatie