Cándani

Cándani in 1992

Cándani (District Suriname, 8 maart 1965 – Amsterdam, 4 augustus 2021) was een Surinaams literair auteur. Cándani betekent in het Sarnami: Maanlicht. Vanaf 1982 tot 2007 was Cándani het pseudoniem van Asha van den Bosch-Radjkoemar. In 2013 liet zij haar naam officieel wijzigen in Saya Yasmine Amores.

Cándani debuteerde in 1990 met een dichtbundel in het Sarnami en het Nederlands: Ghunghru tut gail/De rinkelband is gebroken (1990). De bundel werd uitgebracht door de Volksboekwinkel (Paramaribo) en het NBLC (Den Haag)[1] en de auteur kwam voor de presentatie naar Nederland. Zij ging niet meer terug naar haar geboorteland vanwege de familieomstandigheden daar.[2] Zij was als illegaal in Nederland en kwam terecht bij Scientology. Wel ging zij door met publiceren.

Cándani's debuutbundel en haar eveneens tweetalige bundel Ghar ghar ke khel/Het spel van huisje huisje (2002)[3] en de Nederlandstalige bundels Vanwaar je dacht te vertrekken sta je geplant (1993),[1] Zal ik terugkeren als je bruid (1999)[4] en Een zoetwaterlied (2000) beschrijven in fraaie, zij het uiterst sombere beelden de melancholie over de voorbijgegane jeugd, voornamelijk tegen het decor van een eenvoudig hindostaans plattelandsbestaan.[5] Zij schreef ook twee romans, Oude onbekenden (2001)[6] en Huis van as (2002) waarin de zoektocht naar het verleden en het antwoord op de vraag wie-ben-ik geplaatst wordt binnen de historische context van de hindostaanse migratie en hermigratie naar Nederland.[7] Geef mij het land dat in jou woont (2004) is een historische dichtbundel over de geschiedenis van Suriname.[8]

Na jarenlang stilzwijgen trad zij in juni 2013 weer naar buiten, nu met schilderijen die zij maakt onder de naam Saya D.L. Amores.[9] Ook publiceerde zij haar poëzie vanaf dat jaar onder het nieuwe pseudoniem. In 2020 verscheen onder die naam haar bundel Sarnámi/Nederlandse gedichten Bánsuri ke gam/Het verdriet van de fluit.[10]

Cándani overleed op 56-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker.[11]

Over Cándani

  • Michel Szulc-Krzyzanowski (fotografie) & Michiel van Kempen (tekst), Woorden op de westenwind; Surinaamse schrijvers buiten hun land van herkomst. Amsterdam: In de Knipscheer, 1994, pp. 220-241 (portret in woord en beeld).
  • Michiel van Kempen, 'De moeizame geboorte van een Sarnami dichteres - of niet?' In: Literatuur, 17 (2000), no. 4, juli/augustus, pp. 211-216.
  • Michiel van Kempen, Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur. Breda: De Geus, 2003, deel II, pp. 1170-1177.
  • Michiel van Kempen: 'Levensbericht Cándani / Saya Yasmine Amores'. In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2021-2022, pag. 91-94

Zie ook

  • Sarnami
  • Surinaamse literatuur (met een andere foto van Cándani)
Bronnen, noten en/of referenties
  • Teksten van en over Cándani op Caraïbisch Uitzicht

Op YouTube:

  • Saya Yasmine Amores
  • Saya D.L. Amores
  • Saya DL Amores Films
  1. ↑ a b Sirito. 50 Surinaamse vertellingen. Kennedy Stichting, Paramaribo (1993), "De vertellers en schrijvers", pp. 265-277.
  2. ↑ Adhin, Kanta, Asha/Cándani/Yasmine - een groot literair talent is niet meer. Hindorama (8 augustus 2021). Geraadpleegd op 21 januari 2022.
  3. ↑ Rutgers, Wim (23 mei 2004). Cándani, Ghar ghar ke khel / het spel van huisje huisje. Oso 23 (1): 154-155
  4. ↑ Cándani (Asha Radjkoemar), Dennis van den Bosch (1999). Zal ik terugkeren als je bruid: gedichten. Michiel van Kempen ; Elisabeth Leijnse, Namur; Amsterdam.
  5. ↑ Rutgers, Wim (2007). De brug van Paramaribo naar Willemstad. Nederlands-Caribische en Caribisch-Nederlandse literatuur 1945-2005. Fundashon pa Planifikashon di Idioma / Universiteit van de Nederlandse Antillen, "2003 Post-nationalistische poëzie".
  6. ↑ JOS DE ROO, Identiteit is iets voor Staphorstenaren. Trouw (24 maart 2001). Geraadpleegd op 21 januari 2022.
  7. ↑ Jos de Roo, 'Wat is een vrouw die niet vurig bemind is?'. Trouw (7 september 2002). Geraadpleegd op 21 januari 2022.
  8. ↑ Cándani (2004). Geef mij het land dat in jou woont : historische gedichten. Conserve, Schoorl. ISBN 90-5429-187-7.
  9. ↑ Cándani schildert nu onder de naam Saya D.L. Amores | blog. Caraïbisch uitzicht - Werkgroep Caraïbische letteren (15 juni 2013). Geraadpleegd op 17 mei 2021.
  10. ↑ Boekpresentatie 'Het verdriet van de fluit' van Saya Yasmine Amores. Waterkant (23 september 2020). Geraadpleegd op 21 januari 2022.
  11. ↑ Cándani/ Asha Radjkoemar/ Saya Yasmine Amores overleden. Werkgroep Caraïbische Letteren. Geraadpleegd op 24 augustus 2021.