Formule van Stirling

De formule van Stirling is een benadering voor de faculteit van grote getallen. De formule luidt:

n ! 2 π n ( n e ) n {\displaystyle n!\approx {\sqrt {2\pi n}}\;\left({\frac {n}{e}}\right)^{n}}

Dit betekent ruwweg dat het rechterlid voor voldoende grote n {\displaystyle n} als benadering geldt voor n ! {\displaystyle n!} . Om precies te zijn:

lim n n ! 2 π n ( n e ) n = 1 {\displaystyle \lim _{n\to \infty }{n! \over {\sqrt {2\pi n}}\;\left({\frac {n}{e}}\right)^{n}}=1}

De formule is het resultaat van de eerste drie termen uit de ontwikkeling:

ln ( n ! ) = n ln ( n ) n + 1 2 ln ( 2 π n ) + 1 12 n 1 360 n 3 + 1 1260 n 5 1 1680 n 7 + {\displaystyle \ln(n!)=n\ln(n)-n+{\tfrac {1}{2}}\ln(2\pi n)+{1 \over 12n}-{1 \over 360n^{3}}+{1 \over 1260n^{5}}-{1 \over 1680n^{7}}+\ldots }

De formule komt ook voor met alleen de eerste twee termen:

ln ( n ! ) n ln ( n ) n {\displaystyle \ln(n!)\sim n\;\ln(n)-n} ,

wat asymptotisch op hetzelfde neerkomt.

De formule werd ontdekt door De Moivre in een iets andere vorm, namelijk:

n ! c n ( n e ) n {\displaystyle n!\sim c\;{\sqrt {n}}\;\left({\frac {n}{e}}\right)^{n}}

James Stirling, naar wie de formule genoemd is, toonde aan dat de constante c {\displaystyle c} gelijk is aan 2 π {\displaystyle {\sqrt {2\pi }}} .

Enkele waarden

In de onderstaande tabel staan ter vergelijking voor enkele waarden van n {\displaystyle n} de relevante grootheden opgesomd.

n ln(n!) n ln(n) − n fout
10 15,1 13,0 13,9%
30 74,7 72,0 3,6%
50 148,5 145,6 1,9%
100 363,7 360,5 0,9%
1000 5912,1 5907,8 0,1%
10000 82108,9 82103,4 < 0,01%

Toepassingen

De formule is in praktijk belangrijk voor veel toepassingen in de statistische fysica, de thermodynamica en in de scheikunde (thermochemie).