Lijsten van Amsterdamse onderwerpen

Deze lijst bevat de lijsten die behoren bij de artikelen Amsterdam en de Geschiedenis van Amsterdam.

Bezienswaardigheden

Speciaal 'Amsterdams'

Albert Cuypmarkt Algemeen Uitbreidingsplan Amstel Amsterdam ArenA Amsterdammertje Amsterdamse Bos Amsterdamse School Anne Frank Huis Artis (dierentuin) Beurs van Berlage Bloemenmarkt aan het Singel Bruggen van Amsterdam Bijlmermeer Dam Damrak Diamantslijperijen Grachtengordel: het Singel de Herengracht de Keizersgracht de Prinsengracht de Singelgracht

Haven van Amsterdam Hortus Jordaan Het Lieverdje Magere brug Museumplein Muziekgebouw aan 't IJ Muziektheater (Stopera) Naatje op de Dam NEMO Nieuwmarkt Openbare Bibliotheek Amsterdam Paleis op de Dam (Oude Stadhuis) Plan West Plan Zuid De Rode Hoed Rondvaarten op de grachten Stadsarchief Amsterdam Vondelpark Wallen (Rosse buurt) Waterloopleinmarkt Westertoren IJ en Amsterdamse veren

Zie ook:

• De categorie plein in Amsterdam
• De categorie gracht in Amsterdam
• De categorie straat in Amsterdam en de lijst Lijst van straten in Amsterdam
• De categorie wijk in Amsterdam
• Lijst van dijken en dijkdorpen in de gemeente Amsterdam
• Lijst van gemeenten die door Amsterdam zijn geannexeerd

Monumenten en gebouwen

Amsterdam telt circa 7150 beschermde Rijksmonumenten en circa 500 beschermde gemeentelijke monumenten. In Nederland is Amsterdam de stad met de meeste monumenten.

Amstel Hotel Amstelveldkerk Anne Frank Huis Begijnhof Beurs van Berlage Bijenkorf Centraal Station Concertgebouw Diamantbeurs Entrepotdok Felix Meritis Haarlemmerpoort 's Lands Zeemagazijn Munttoren Montelbaanstoren Mozes en Aäronkerk Muiderpoort Nieuwe Kerk Noorderkerk Olympisch Stadion

Onze-Lieve-Heer-op-Zolder Oosterkerk Oude Kerk Paleis op de Dam (Voormalig Stadhuis) Portugees-Israëlietische Synagoge Rembrandthuis Rijksacademie voor Beeldende Kunsten Rijksmuseum Scheepvaarthuis Schreierstoren Sint-Nicolaasbasiliek Stadsschouwburg Trippenhuis Voormalig Hoofdpostkantoor De Waag Westergasfabriek Westerkerk Wintertuin van Hotel Krasnapolsky Zuiderkerk

Een vorm van architectuur in Amsterdam was de Amsterdamse School.

Zie ook:

• De categorie bouwwerk in Amsterdam
• Lijst van gebouwen op de Zuidas
• Lijst van hoogste gebouwen van Amsterdam
• Lijst van kerken in Amsterdam

Herdenkingsmonumenten

Allendemonument (Sloterpark) Auschwitzmonument Dachaumonument De Dokwerker Hollandsche Schouwburg Homomonument

Monument Indië-Nederland Nationaal Monument op de Dam Nationaal Monument Slavernijverleden (Oosterpark) Ravensbrückmonument (Museumplein) Vrijheidscarillon (Plein '40-'45)

Zie ook de categorie monument in Amsterdam. En Lijst van oorlogsmonumenten in Amsterdam.

Cultuur en recreatie

Musea

Hieronder een overzicht van musea in Amsterdam:

• Allard Pierson Museum, archeologisch museum van de UvA
• Amsterdam Dungeon
• Amsterdam Tulip Museum, Tulpenmuseum
• Amsterdam Museum, voorheen Amsterdams Historisch Museum genaamd
• Anne Frank Huis
• ARCAM, Architectuur Centrum Amsterdam
• Beurs van Berlage
• Bijbels Museum, in de Cromhouthuizen
• Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam
• Diamantmuseum
• Filmmuseum, tegenwoordig Eye Film Instituut Nederland
• FOAM, Fotografiemuseum Amsterdam
• Het Grachtenhuis
• Hash Marihuana & Hemp Museum
• Heineken Experience
• Hermitage Amsterdam
• Hollandsche Schouwburg
• Werf 't Kromhout
• Huis Marseille, museum voor fotografie
• Joods Historisch Museum
• KattenKabinet
• Max Euwe Centrum, schaakmuseum
• Molen van Sloten en Kuiperijmuseum
• Museum De Noord
• Museum Geelvinck-Hinlopen Huis
• Museum Het Schip
• Museum Van Loon
• Museum Vrolik, in het AMC
• Museum Willet-Holthuysen
• Museumwoning Tuindorp Oostzaan
• Nederlands Scheepvaartmuseum
• Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover
• NEMO, science center
• Nieuwe Kerk
• Olympic Experience Amsterdam, sportmuseum
• Ons' Lieve Heer op Solder, ook wel Museum Amstelkring genoemd
• Oude Kerk
• Paleis op de Dam
• Persmuseum, ondergebracht bij het IISG
• Rembrandthuis
• Rijksmuseum Amsterdam
• Sexmuseum de Venustempel
• Stadsarchief Amsterdam
• Stedelijk Museum
• Pijpenkabinet
• Tassenmuseum Hendrikje
• Van Eesterenmuseum
• Van Gogh Museum
• Verzetsmuseum Amsterdam
• Wereldmuseum Amsterdam

Zie ook:

• De categorie Museum in Amsterdam.
• Lijst van musea in Amsterdam

Concert en theater

Amsterdams Marionetten Theater Bachzaal De Balie Bellevue Beurs van Berlage Bimhuis Bijlmer Parktheater Boom Chicago De Brakke Grond Koninklijk Theater Carré Concertgebouw Cosmic Theater De Engelenbak Felix Meritis Frascati Heineken Music Hall Hetveem Theater Holland Casino De Kleine Komedie Mezrab M-Lab De Meervaart

De Melkweg Muiderpoorttheater Muziekgebouw aan 't IJ Muziektheater (in de "Stopera") Nieuwe de la Mar Theater Ostadetheater Paradiso Pepsi Stage Plein Theater Podium Mozaïek Polanentheater RAI Theater Rozentheater Theater De Ruimte Shaffy theater Splendor Stadsschouwburg Teatro Munganga Theater Fabriek Amsterdam Tropentheater Het Werkteater Zaal 100

Zie ook:

• De categorie Theater in Amsterdam.
• Lijst van theaters in Amsterdam

Filmtheaters

De Balie Cavia[1] Cinecenter[2] Eye Film Instituut Nederland Het Ketelhuis Kriterion Cinema LAB111 Melkweg The Movies Pathé Arena

Pathé City Pathé de Munt Pathé Tuschinski Rialto Studio/K Tropentheater De Uitkijk

Deze filmhuizen, met uitzondering van de Pathé-bioscopen, zijn verenigd in Cineville (een filmabonnement en een website).

Zie ook de categorie Bioscoop in Amsterdam.

Begraafplaatsen

Begraafplaats Buitenveldert Huis te Vraag De Nieuwe Ooster De Nieuwe Noorder Sint-Pancratiuskerk (Sloten) Petruskerk (Sloterdijk)

Begraafplaats Sint Barbara Sloterkerk (Sloten) Begraafplaats Vredenhof Westgaarde Zorgvlied

Zie ook de categorie Begraafplaats in Amsterdam.

Parken en recreatiegebieden

Amstelpark Amsterdamse Bos met Bosbaan Baanakkerspark Beatrixpark Bijlmerpark Bijlmerweide Bilderdijkpark Diemerpark en Diemerzeedijk Erasmuspark Eendrachtspark Flevopark Florapark Gaasperplas en Gaasperpark Gaasperzoom Gerbrandypark Geuzenbos Gijsbrecht van Amstelpark Kasterleepark Lange Bretten Martin Luther Kingpark

Natuurpark Vrije Geer Nieuwe Meer en Oeverlanden Noorderpark De Oeverlanden Oosterpark Oostenburgerpark Park Frankendael Piet Wiedijkpark Recreatiegebied de Hoge Dijk Rembrandtpark Sarphatipark Schellingwouderpark Siegerpark Sloterplas en Sloterpark Tuinen van West Vliegenbos Volewijkspark Vondelpark Wertheimpark Westerpark

Zie ook:

• De categorie Park in Amsterdam.
• Lijst van parken in Amsterdam

Markten

Albert Cuypmarkt (De Pijp) Amstelveld Belgiëplein Bos en Lommermarkt (Amsterdam-West) Buikslotermeerplein (Amsterdam-Noord) Dappermarkt (Amsterdam-Oost) Amsterdamse Poort (Bijlmer) Ganzenpoort (Bijlmer) Haarlemmerplein (biologische markt) Kraaiennest (Bijlmer) Lambertus Zijlpleinmarkt (Geuzenveld) Lindengracht (Jordaan) Mosveld (Amsterdam-Noord) Nieuwezijds Voorburgwal (postzegels en munten) Nieuwmarkt (bio. markt) Nieuwmarkt (dagmarkt) Nieuwmarkt (seizoen)

Noordermarkt (boerenmarkt) Noordermarkt (dagmarkt) Noordermarkt (vog.markt) Oudemanhuispoort Plein '40-'45 (Slotermeer) Reigersbos (Zuidoost) Sierplein (Slotervaart) Bloemenmarkt (Singel) Spui (boeken) Spui (kunstmarkt) Stadionplein (Amsterdam-Zuid) Sumatrastraat (Indische Buurt) Ten Katemarkt (Kinkerbuurt) Tussen Meer (Amsterdam Nieuw-West) Uitmarkt (vierde weekend augustus) Vespuccimarkt (Amsterdam-West) Waterloopleinmarkt

Zie ook:

• De categorie Markt in Amsterdam.
• Lijst van markten in Amsterdam

Stadions

Johan Cruijff ArenA Frans Otten Stadion Nationaal Rugby Centrum Amsterdam Olympisch stadion

Sporthallen Zuid Velodrome Amsterdam Wagener-stadion

Zie ook de categorie sport in Amsterdam.

Zwembaden

Akerbad BadBuiten (alleen 's zomers) Bijlmerbad Brediusbad Flevoparkbad Floraparkbad Heiligewegbad

Marnixbad De Mirandabad Noorderparkbad Sloterparkbad Sportfondsenbad Oost Sportplaza Mercator Zuiderbad

Evenementen

• 25 februari – Herdenking Februaristaking bij De Dokwerker op het Jonas Daniël Meijerplein
• maart – Roei-races op de Amstel: Heineken Roeivierkamp en Head of the River Amstel
• maart – Open Toren Dag. Oude en hedendaagse torens die normaal niet open zijn voor het publiek, zijn te bezoeken, laatste zaterdag van maart
• 27 april – Koningsdag (sinds 2014). Grote vrijmarkt, waar veel mensen uit binnen- en buitenland op af komen en kermis op de Dam
• 30 april – Koninginnedag (tot 2013). Grote vrijmarkt, waar veel mensen uit binnen- en buitenland op af komen en kermis op de Dam
• 4 mei – Nationale Dodenherdenking. Met Kranslegging op het Nationaal Monument op de Dam
• 5 mei – Bevrijdingsfestival
• juni – Holland Festival, Cultuur met een grote 'C' in onder andere het Muziektheater en de Stadsschouwburg
• juni – Amsterdam Roots Festival voor wereldmuziek en wereldcultuur
• juli – Julidans, in diverse theaters bij het Leidseplein
• juli – Over het IJ Festival, twee weken theaterfestival op de oude NDSM-scheepswerf
• juli-augustus – Kwaku Summer Festival, zes weekeinden tijdens de zomervakantie in het Bijlmerpark
• augustus – Amsterdam Gay Pride met Canal Parade, eerste weekend van augustus
• augustus – De Parade en "Waterval", theaterfestival
• augustus – Sail Amsterdam (iedere vijf jaar, sinds 1975. Volgende gepland in 2020)
• augustus – Grachtenfestival, met Prinsengrachtconcert, derde weekend van augustus
• augustus – Hartjesdag, derde weekend van augustus
• augustus – Uitmarkt, laatste weekend van augustus
• september – Open Monumentendagen, tweede weekend van september
• september – Jordaan Festival, Amsterdamse smartlappen op de Elandsgracht, derde weekend van september
• september – Autovrije Dag, derde zondag van september (wordt vanaf 2010 niet meer gehouden)
• september – Dam tot Damloop, hardloopwedstrijd Amsterdam – Zaandam, derde of vierde zondag van september
• oktober – Marathon van Amsterdam, derde zondag van oktober
• oktober – Het Bokbier Festival in de Beurs van Berlage
• oktober – Grachtenrace – Sloeproeiwedstrijd door de grachten
• 27 oktober – 'Verjaardag van Amsterdam'
• november – Amsterdam Museumnacht, eerste zaterdag van november
• november – International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA)
• november – Intocht van Sinterklaas, derde zondag van november
• december – Amsterdam Light Festival, verlichte objecten langs de grachten.

2013 was een druk evenementenjaar

• Heropening Rijksmuseum; 400 jaar Grachtengordel; 175 jaar Artis; 150 jaar Afschaffing slavernij; 125 jaar Concertgebouw en Koninklijk Concertgebouworkest; Koninginnedag 2013 zal in Amsterdam in het teken staan van de troonsafstand van koningin Beatrix met de inhuldiging van koning Willem-Alexander in de Nieuwe Kerk.

Zie ook de categorie evenement in Amsterdam.

Openbaar vervoer

• Lijst van stadslijnen in Amsterdam
• Lijst van metrostations in Amsterdam
• Lijst van verbindingen tussen Amsterdam en Haarlem

Onderwijs

Scholen voor voortgezet onderwijs

4e Gymnasium Altra College Amstellyceum Amsterdam International Community School Amsterdams Lyceum De Amsterdamse School De Apollo De Atlant Augustinus College Amsterdam Barlaeus Gymnasium De Berkhoff Berlage Lyceum Bredero Beroepscollege Bredero Mavo Calandlyceum Calvijn met Junior College Cartesius Lyceum Cheider Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert Clusius College Amsterdam College De Meer Comenius Lyceum Amsterdam Cosmicus Montessori Lyceum Cygnus Gymnasium Damstede De Dreef Fons Vitae Lyceum Geert Groote College Amsterdam Gerrit van der Veen College Hervormd Lyceum West Hervormd Lyceum Zuid Hubertus Vakschool Huygens College Iedersland College Sint Ignatiusgymnasium IJburg College Islamitisch College Amsterdam

IVKO Kolom Praktijkcollege Noord Luzac Onderwijs Amsterdam Joodse Scholengemeenschap Maimonides Marcanti College Mediacollege Amsterdam Meridiaan College Montessori College Oost Montessori Lyceum Amsterdam Sint-Nicolaas Lyceum De Nieuwe School NOVA College Amsterdam Open Schoolgemeenschap Bijlmer Over-Y College De Passie Amsterdam Pieter Nieuwland College Het Plein Praktijkonderwijs LUCA Scholengemeenschap Reigersbos ROC ASA ROC van Amsterdam Rosa Beroepscollege Spinozalyceum Stelle College Sweelinck College Technisch College Amsterdam Tobiasschool Vossius Gymnasium Waterlant Beroepsopleidingen IJdoorn Wellantcollege Linnaeus Wellantcollege VMBO Sloten Westburg College Winford Amsterdam De Wissel Zuiderlicht College

Hogescholen

• Gerrit Rietveld Academie
• Hogeschool van Amsterdam
• Rijksakademie van beeldende kunsten
• Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten

Universiteiten

• Universiteit van Amsterdam
• Vrije Universiteit

Overige

• Centrum Wiskunde & Informatica
• Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

Gezondheidszorg

Ziekenhuizen

• Academisch Medisch Centrum (Zuidoost)
• Antoni van Leeuwenhoek (oncologie)
• BovenIJ Ziekenhuis (Noord)
• Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, locaties in Oost en Nieuw-West
• VU medisch centrum (Buitenveldert)

Personen

• Lijst van bekende Amsterdammers
• Lijst van burgemeesters van Amsterdam
• Lijst van Amsterdamse hoofdcommissarissen
• Lijst van rectores magnifici van de Vrije Universiteit Amsterdam

Stedenbanden

Algiers (Algerije) Kopenhagen (Denemarken) Beira (Mozambique) Managua (Nicaragua) Montreal (Canada) New York (Verenigde Staten) Los Angeles (Verenigde Staten) Nicosia (Cyprus) Peking (China)

Sarajevo (Bosnië en Herzegovina) Toronto (Canada) Athene (Griekenland) Moskou (Rusland) Kiev (Oekraïne) Istanboel (Turkije) Parijs (Frankrijk) Cannes (Frankrijk)

Amsterdam in films

• Amsterdamned is de titel van een film van Dick Maas uit 1988 die zich in Amsterdam afspeelt. Daarnaast hebben zich enkele Hollywoodfilms in Amsterdam afgespeeld, waaronder de James Bondfilm Diamonds Are Forever, The Diary of Anne Frank, Do not Disturb en Ocean's Twelve, en de stad diende als decor in de film The Great Dictator van Charlie Chaplin. Enkele Europese films zoals Barocco en Les Plus Belles Escroqueries du monde van Roman Polański zijn ook in Amsterdam opgenomen.
• De stad wordt genoemd in de film Pulp Fiction (1994) van Quentin Tarantino als plaats waar John Travolta's personage Vincent Vega heen geweest is. Zijn dialoog met Samuel L. Jacksons personage Jules over het verloop van zijn reis is bekend als de hamburgerdialoog.
• Het boek Murder in Amsterdam van Ian Buruma speelt zich deels af in Amsterdam.
• John Irving schreef in 1998 A Widow for One Year. Het verhaal speelt zich gedeeltelijk af op de Amsterdamse Wallen. Het boek werd in 2004 verfilmd onder de titel The Door in the Floor.

Trivia

• De stad New York heette tot 1665 Nieuw Amsterdam.
• John Lennon en Yoko Ono brachten in 1969 hun befaamde Bed-in voor de wereldvrede door in het Amsterdamse Hilton Hotel. Ze vernoemen de stad en het hotel in het Beatlesnummer The Ballad of John and Yoko. Het dak van het hotel staat nationaal ook bekend als de plek vanwaar zanger en kunstenaar Herman Brood op 11 juli 2001 de dood tegemoet is gesprongen.
• Amsterdam is een beroemd chanson van Jacques Brel, dat later weer is gecoverd door De Dijk en nog later door Acda en De Munnik. Het is ook een beroemd kleinkunstlied van Kris De Bruyne.

Literatuur

• Geschiedenis van Amsterdam, deel I t/m IV, Uitgeverij SUN, 2004-2007. ISBN 90-5875-181-3, ISBN 90-5875-137-6, ISBN 90-5875-138-4, ISBN 90-5875-139-2 en ISBN 978-90-5875-140-9

Externe links

• Geschiedenis van Amsterdam in boekvorm
• Stadsarchief Amsterdam
• Maandblad Ons Amsterdam
• Amsterdams Historisch Museum over de geschiedenis van de stad
• Gemeente Amsterdam

Voetnoten