Bolszaja Zasiecznaja Czerta
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/%D0%97%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0.%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D1%83%D0%B1%D0%B5%D0%B6.2010%D0%B3.%D1%85.%2C%D0%BC.90%D1%85180.jpg/220px-%D0%97%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0.%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D1%83%D0%B1%D0%B5%D0%B6.2010%D0%B3.%D1%85.%2C%D0%BC.90%D1%85180.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/%D0%97%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%B2_XVII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B5.png/220px-%D0%97%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%B2_XVII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B5.png)
Bolszaja Zasiecznaja Czerta (ros. Большая засечная черта, w tłumaczeniu Wielka Linia Zasieczna) - system fortyfikacji zbudowany przez Wielkie Księstwo Moskiewskie i późniejsze Carstwo Rosyjskie w celu obrony przed najazdami krymsko-nogajskimi, które pustoszyły południowe prowincje kraju poprzez Szlak murawski w trakcie wojen rosyjsko-krymskich(inne języki)[1]. Czerta położona była na południe od wcześniejszej linii, wzdłuż rzeki Oka, i rozciągała się na setki kilometrów, tworząc tym samym granicę między państwem moskiewskim, a koczownikami stepowymi, analogicznie do Wielkiego Muru Chińskiego i rzymskich Limes.
Linię tworzyły zasieki powstałe z powalonych i ustawionych w barykady drzew, a także z rowów, ziemnych kopców, palisad, wież strażniczych i naturalnych elementów krajobrazu, takich jak jeziora oraz bagna. Szerokość zasiek dochodziła do kilkuset metrów. W najbardziej narażonych na ataki miejscach zasieki podwajano lub potrajano, tworzono bramy oraz małe drewniane fortece, chroniące podróżujących[2]. Mieszkającym w pobliżu chłopom zakazywano osiedlania się i wycinania drzew w okolicy, a w zamian władze nakazywały im poświęcanie części swojego czasu na wspieranie i odnawianie fortyfikacji[3]. Jesienią duże obszary trawy stepowej poza linią był palone, aby pozbawić najeźdźców pożywienia.
Do Wielkiej Linii Zasiecznej włączono również kamienne i drewniane kremle okolicznych miast, takich jak Sierpuchow, Kołomna, Zarajsk, Tuła, Riazań i Bielow. Poza nimi były też mniejsze fortece w postaci ostróg.