Franciszek Wysłouch
 pułkownik dyplomowany piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 września 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 23 marca 1978 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     | |
Franciszek Marian Wysłouch (ur. 24 września 1896 w Pirkowiczach na Polesiu, zm. 23 marca 1978 w Londynie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, malarz i pisarz.
Życiorys
Pochodził z polsko-litewskiego rodu szlacheckiego Wysłouchów h. Odyniec. Syn Antoniego Izydora (historyka i filologa klasycznego, posła na Sejm II Rzeczypospolitej) oraz Seweryny ze Skarżyńskich.
Szkołę średnią ukończył w Warszawie, tam też rozpoczął studia malarskie. Za zaangażowanie w ruchu niepodległościowym w 1914 został zesłany przez władze carskie do Wiatki na Syberii. Po ucieczce stamtąd wstąpił do Legionów Polskich; brał również udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W wojnie tej walczyli też jego młodsi bracia – Seweryn, Stanisław i Bernard; starszy – Antoni był kapitanem w korpusie gen. Dowbor-Muśnickiego (zginął w bitwie pod Bobrujskiem).
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 2049. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 9 Pułk Piechoty Legionów[1]. W listopadzie 1922 roku został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kobryń na etatowe stanowisko oficera instrukcyjnego[2].
2 kwietnia 1929 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. 23 grudnia 1929 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1929–1931[4]. Z dniem 1 września 1931 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[5][6][7][8]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 roku i 94. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9].
Pracę w wojsku łączył z nieustanną pracą społeczną – harcerstwo, ochronka we własnym domu; był redaktorem miesięcznika „Nasze Okolice”, przeznaczonego dla rolników Polesia i Wileńszczyzny.
W 1939 wziął udział w kampanii wrześniowej; internowany na Łotwie skąd zbiegł do formującego się wojska we Francji. Był dowódcą konwoju statków przewożących broń do Persji, szefem sztabu Ośrodka Zapasowego Armii na Środkowym Wschodzie i kierownikiem wsparcia lotniczego II Korpusu. Uczestnik m.in. bitwy pod Monte Cassino. Od 4 grudnia 1945 do 1947 był dowódcą 12 Wołyńskiego Batalionu Strzelców[10].
Po wojnie został na emigracji – osiadł w Wielkiej Brytanii. Utrzymywał się z pracy fizycznej. Podpisał list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[11]. Laureat Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1972 roku[12].
Zmarł 23 marca 1978 w Londynie[13], gdzie został pochowany.
Był żonaty z Barbarą z Jeżewskich.
Twórczość
Franciszek Wysłouch jest autorem trzech zbiorów opowiadań które zostały wydane w Londynie przez Polską Fundację Kulturalną. Opowiadania są barwnym i emocjonalnym wspomnieniem dla współczesnych egzotycznego już Polesia.
W latach 2012–2013 książki wznowiło wydawnictwo LTW.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5169[14]
- Krzyż Walecznych[14]
- Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)[15]
- Medal Niepodległości (4 lutego 1932)[16]
- Srebrny Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)[17]
Przypisy
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 107, tu podano, że urodził się 26 sierpnia 1896 roku.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 11 listopada 1922 roku, s. 827.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 106.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 376.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 323.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 69, 907.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 70.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 67.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 29.
- ↑ Kryska-Karski i Barański 1974 ↓, s. 65.
- ↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.
- ↑ Lista laureatów – 1951–2011.
- ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 34, s. 99, czerwiec 1978. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 69.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
- Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939–1945. T. 15. Londyn: 1974.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Dymitr Zagacki, Franciszek Wysłouch – piewca Polesia; Magazyn Polski, Ogólnokrajowy miesięcznik SZ „Związek Polaków na Białorusi”, 2013 nr 11 (95), s. 22–25: http://kresy24.pl/wp-content/uploads/2013/11/Magazyn_Polski_11-2013.pdf
- Barbara Wysłouchowa, Wstęp; [w:] Franciszek Wysłouch, Echa Polesia.
- Krzysztof Wojciechowski, W gościnie u Wysłouchów: http://www.kresy.pl/zobacz-kresy,warto-zobaczyc?zobacz/w-goscinie-u-wyslouchow#
