Jan Rymarkiewicz

Jan Rymarkiewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 czerwca 1811
Łobżenica, Polska

Data i miejsce śmierci

18 października 1889
Poznań, Polska

Miejsce spoczynku

cmentarz Zasłużonych Wielkopolan

Zawód, zajęcie

polonista, historyk, nauczyciel

Narodowość

polska

Multimedia w Wikimedia Commons
Grób na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan

Jan Rymarkiewicz (ur. 23 czerwca 1811 w Łobżenicy, zm. 18 października 1889 w Poznaniu)[1] – polski działacz oświatowy, historyk, polonista, nauczyciel, powstaniec listopadowy[2].

Życiorys

Urodził się w Łobżenicy jako syn szewca[3]. Kształcił się w swojej rodzinnej miejscowości, a następnie we Wschowie oraz Poznaniu. W latach 1830–1831 przerwał naukę gimnazjalną i wziął udział w powstaniu listopadowym. Został ranny w jednej z bitew i dostał się do rosyjskiej niewoli. W latach 1836–1840 był nauczycielem prywatnym w Berlinie, gdzie studiował filozofię, prawo oraz historię. W 1841 roku powrócił do Wielkiego Księstwa Poznańskiego i nauczał do 1876 roku w poznańskich szkołach – Gimnazjum Fryderyka Wilhelma i Królewskim Gimnazjum św. Marii Magdaleny. Aktywnie angażował się w działalność społeczno kulturalną Wielkopolski. Był dożywotnim prezesem Towarzystwa Naukowej Pomocy dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego, członkiem Towarzystwa Oświaty Ludowej oraz Towarzystwa Przyjaciół Nauk[4]. Współpracował z Karolem Libeltem i Augustem Cieszkowskim. Wiele miejsca w swej twórczości poświęcił tematyce narodowej oraz mesjanistycznej.

Zmarł 18 października 1889 roku w Poznaniu i pochowany został na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.

Działalność pisarska

Prowadził działalność publicystyczną współpracując z czasopismem „Tygodnik literacki”. W latach 1845–1846 był redaktorem „Gazety Wielkiego Xięstwa Poznańskiego”[5]. Zajmował się problematyką z zakresu historii literatury polskiej. Interesowały go zwłaszcza wczesne okresy – średniowiecze oraz renesans. Opracował Bogurodzicę, Modlitewnik Nawojki, a kilka prac poświęcił Janowi Kochanowskiemu[3]. W 1855 roku wydał pisma Kaspra Miaskowskiego[6].

Dzieła

  • „O jedności słowiańskiej” (1841),
  • „Pojęcie narodowości” (1843),
  • „Nauka narodowości, czyli etnologia” (1849),
  • „Nauka prozy” 1855 – na stronach Polony w wersji cyfrowej – podręcznik szkolny
  • „Wzory prozy na wszystkie jej rodzaje, stopnie i kształty. Stopień III, Na klassy wyższe gimnazyów, tudzież dla realnych i wyższych szkół miejskich (t. I-III)” 1856 – na stronach WBC w wersji cyfrowej. wbc.poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-15)]. – podręcznik szkolny
  • „Poezye dla młodszego wieku z rozmaitych pisarzy zebrane” 1860. wbc.poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-15)]. – podręcznik szkolny
  • „Wiara i narodowość” (1863)
  • „Kochanowski jako twórca Pieśni Świętojańskiej o Sobótce” 1876 – na stronach PBI[7]
  • „Kolebka, dom i grób Jana Kochanowskiego czyli Sycyna, Czarnylas i Zwoleń : jaki dziś przedstawiają widok?” 1880 – na stronach Polony
  • „Zjazd długoszowy krakowski roku 1880” – na stronach Polony w wersji cyfrowej

Przypisy

  1. M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego
  2. Hasło: Rymarkiewicz Jan, S. Orgelbrand Encyklopedia Powszechna t. XIII, Warszawa 1902.
  3. a b Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, PWN, Warszawa 1984, ISBN 83-01-01520-9, TOM II hasło Rymarkiewicz Jan, s. 325.
  4. F. Stachowski, Jan Rymarkiewicz, Poznań 1939.
  5. Wróblewski Maciej, Jan Rymarkiewicz dziewiętnastowieczny humanista, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2006, ISBN 83-231-1989-9.
  6. Hasło Rymarkiewicz Jan, S. Orgelbrand, Encyklopedia Powszechna t. XIII, Warszawa 1902, s. 190.
  7. Jan Rymarkiewicz, Kochanowski jako twórca Pieśni Świętojańskiej o Sobótce, wyd. 2010, ISBN 978-83-270-1519-8.

Bibliografia

  • F. Stachowski, Jan Rymarkiewicz, Poznań 1939.

Linki zewnętrzne

  • Publikacje Jana Rymarkiewicza w bibliotece Polona
  • ISNI: 0000000071478301
  • VIAF: 50445119
  • LCCN: n2009000196
  • GND: 135568994
  • NKC: js2017953106
  • PLWABN: 9810669892805606
  • NUKAT: n97068933
  • PWN: 3970449