Tito Schipa

Tito Schipa
Ilustracja
Tito Schipa
Imię i nazwisko

Raffaele Attilio Amedeo Schipa

Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1888
Lecce

Data i miejsce śmierci

16 grudnia 1965
Nowy Jork

Typ głosu

tenore di grazia

Gatunki

muzyka poważna (opera)

Aktywność

1910-1958

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Tito Schipa (ur. 27 grudnia 1888 w Lecce, zm. 16 grudnia 1965 w Nowym Jorku) – włoski tenor, uważany za jednego z najznamienitszych tenore di grazia w historii opery.

Życiorys

Urodził się jako Raffaele Attilio Amedeo Schipa w Lecce, w ostatnich dniach 1888 roku, w dokumentach podano 2 stycznia 1889 z przyczyn formalnych[1]. Studiował w Mediolanie, debiutował zaś w wieku 21 w 1910 w Vercelli. Następnie występował w całych Włoszech i Buenos Aires. W 1917, wykonywał rolę Ruggiera w Jaskółce (La rondine) Pucciniego.

W 1919, Schipa wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie przyłączył się do zespołu Chicago Opera Company. Śpiewał tam do 1932, po czym w latach 19321935 oraz w 1941 występował w Metropolitan Opera. Od 1929 do 1949, powrócił do regularnych występów we Włoszech, by w 1954 kolejny raz wyjechać do Buenos Aires. W 1957, odbył trasę koncertową po ZSRR.

Repertuar Schipa ostatecznie objął około dwadzieścia włoskich i francuskich ról operowych. Występował między innymi w Wertherze Jules'a Masseneta, Napoju miłosnym (L'Elisir d'amore) Geatana Donizettiego i Arlezjance (L'Arlesiana) Francesca Cilei, gdzie osiągnął najlepsze rezultaty. Schipa wykonywał arie, neapolitańskie i hiszpańskie piosenki popularne, własne utwory wokalne.

Schipa pozostawił po sobie wiele nagrań, zwłaszcza słynne Don Pasquale Donizettiego z 1932 – jedno z pierwszych nagrań operowych, w stałym obiegu do dziś.

Schipa zakończył karierę operową w 1958 na rzecz nauki śpiewu w Budapeszcie. W 1959 na zaproszenie albańskiego ministerstwa kultury i edukacji odwiedził Albanię. W wywiadzie dla pisma Głos młodzieży (alb. Zeri i rinise) oświadczył, że jego rodzina ma korzenie albańskie[2].

Zmarł w 1965 w Nowym Jorku na cukrzycę.

Przypisy

  1. Tito Schipa short biography. [dostęp 2008-12-22]. (ang.).
  2. Abaz Hoxha, Enciklopedi e kinematografise shqiptare, Tirana 2002, s.350

Bibliografia

  • Tito Schipa Grandi Tenori.com. [dostęp 2008-12-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Angielska wersja włoskiej strony prowadzonej przez rodzinę Schipa. TitoSchipa.it. [dostęp 2008-12-22]. (ang.).
  • YouTube – Tito Schipa sings "Una furtiva lagrima" from L'elisir D'amore – 1929 Schipa śpiewający arię "Una furtiva lagrima" z opery Napój miłosny Gaetano Donizettiegio.. [dostęp 2008-12-22]. (ang.).
  • Audycja radiowa "Włoscy śpiewacy w repertuarze rosyjskim" (cykl M.Malkowa "Z kolekcji rzadkich nagrań"- w języku ros.)
  • ISNI: 000000008141220X
  • VIAF: 61719733
  • LCCN: n82075460
  • GND: 11955061X
  • BnF: 13606801m
  • SUDOC: 092625932
  • SBN: MUSV059507
  • NLA: 35712796
  • NKC: pna2006370573
  • BNE: XX1322786
  • NTA: 102264155
  • BIBSYS: 2017354
  • CiNii: DA09746341, DA16710650
  • PLWABN: 9810696999405606
  • J9U: 987007450114905171
  • PTBNP: 1520994
  • LNB: 000094651
  • NSK: 000725945
  • BNA: 000032660
  • CONOR: 87488867
  • BLBNB: 000532090
  • LIH: LNB:BLDs;=Bb
  • RISM: people/41016415
  • PWN: 3973018
  • Treccani: tito-schipa
  • Universalis: tito-schipa
  • БРЭ: 3623245
  • Catalana: 0061348
  • DSDE: Tito_Schipa
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 54884