Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej

Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, skrótowo zaburzenia elektrolitowe – upośledzenie homeostazy organizmu, będące skutkiem zaburzenia prawidłowej podaży wody w ustroju i nieprawidłowym stężeniem elektrolitów w ciele. Rzadko dochodzi do izolowanych zaburzeń gospodarki wodnej, zwykle towarzyszą im zaburzenia gospodarki elektrolitowej, dlatego najczęściej są opisywane zbiorczo.

W zależności od występowania deficytu lub nadmiaru wody w organizmie, rozróżnia się stany odwodnienia i przewodnienia organizmu. W zależności natomiast od charakteru zaburzeń elektrolitowych, wpływających na molalność płynów ustrojowych, wyróżnia się zaburzenia izotoniczne, hipotoniczne i hipertoniczne. Zaburzenia gospodarki wodnej można zatem podzielić na:

stany odwodnienia:
- odwodnienie izotoniczne
- odwodnienie hipertoniczne
- odwodnienie hipotoniczne
stany przewodnienia:
- przewodnienie izotoniczne
- przewodnienie hipertoniczne
- przewodnienie hipotoniczne

Zaburzone może być również rozmieszczenie płynów w poszczególnych przestrzeniach ciała. Euwolemia jest stanem prawidłowej objętości krwi, objętości płynu śródtkankowego i objętości płynu wewnątrzkomórkowego. Gdy proporcje objętości w tych przestrzeniach zostają zachwiane, mówi się o hipowolemii (gdy jest zbyt mało płynu w przestrzeni wewnątrznaczyniowej) albo hiperwolemii (gdy objętość płynu w przestrzeni wewnątrznaczyniowej jest zbyt duża).

Zaburzenia elektrolitowe można z kolei podzielić ze względu na nieprawidłowe stężenia elektrolitów w ustroju; najczęściej dotyczą one: